Dạo chơi phố cổ duy nhất ở Sài Gòn

Những căn nhà phố nho nhỏ, những cửa hàng cũng nho nhỏ khiêm tốn bày bán các mặt hàng đồ cổ và đồ mỹ nghệ nằm trên con đường Lê Công Kiều tại trung tâm quận 1, TPHCM là địa chỉ khá quen thuộc và ấn tượng của du khách trong và ngoài nước.

Việc kinh doanh đồ cổ và giả cổ tại con đường này bắt đầu từ những năm 1980 và bắt đầu phát đạt từ thập niên 1990, khi các mặt hàng đồ gỗ mỹ nghệ thu hút được sự chú ý của khách nước ngoài. Bắt đầu từ phía đường Nguyễn Thái Bình, qua hai gian hàng bán đồ giả cổ bình dân bày dưới lòng đường là những cửa hàng bán đồ cổ và giả cổ san sát nhau kéo đến cuối đường. Muốn kiếm các mặt hàng gốm sứ, các cửa hàng số 19, 21, 23 sẽ cung cấp. Muốn kiếm chiêng cổ, đầu tượng Khmer, hãy dừng chân ở các cửa hàng số 34, 36, 38, 40. Muốn kiếm các loại bàn ghế, tủ, trường kỷ kiểu cổ, các cửa hàng số 15 và 36 rất phong phú. Phía cuối đường lại có rất nhiều cửa hàng bán đồ sơn mài, đồ gỗ, các bức hoành phi, câu đối khắc gỗ.

Đồ cổ và giả cổ ở Lê Công Kiều đang gồng gánh cả niên đại, thế kỷ khắc ghi trên từng món đồ. Ở đây, người ta có thể tìm thấy bức tượng thần Siva xanh mốc màu thời gian, hay cái đĩa hát quay tay hơn 50 năm vẫn còn chạy tốt. Ông chủ quán cà phê Piano Yesterday đã sưu tầm tại phố đồ cổ một chiếc máy hát cổ, máy đánh chữ, một số đèn dầu từ những năm 1930 đem về trang trí cho quán mình thêm nét độc đáo. Sau những lần dạo phố Lê Công Kiều, ông chủ nhà hàng Hoa Viên cũng đã sở hữu những chiếc đèn cổ, quạt máy hiệu Marelli sản xuất cách đây nửa thế kỷ. Người ta hay ví von rằng: Lê Công Kiều là con phố xưa nhất Sài Gòn không phải vì lịch sử lâu đời của nó mà vì ở đây, người ta đang mua bán thời gian. Và thời gian ở đây rất có giá, càng lâu năm càng giá trị.

Nếu không phải là người “sành” đồ cổ, người ta rất khó phân biệt giữa đồ cổ và đồ giả cổ. Trong dịp sang thăm Việt Nam năm 2000, bà Hillary Clinton- phu nhân Tổng thống Mỹ đã đến phố đồ cổ và say sưa ngắm những chiếc độc bình Trung Quốc. Đến khi chủ tiệm cho biết đây chỉ là đồ sứ Giang Tây giả cổ, bà mới “vỡ lẽ” và thích thú mua nó làm kỷ niệm. Theo các người bán, đồ cổ thật ở khu phố này rất ít, chỉ chừng 10 đến 15%, còn lại là đồ giả cổ được cung cấp bởi các lò gốm Bát Tràng, Giang Tây (Trung Quốc); các cơ sở đồ đá ở Bình Định, Đà Nẵng; các xưởng mộc ở đường Cộng Hòa (TP.HCM), Đức Huệ (Long An)… Trừ những đồ cổ chính hiệu thì giá cả tùy thuộc vào sự quý hiếm, niên đại, sự am hiểu và yêu thích của khách hàng, còn lại đồ giả cổ đều đã có mức giá nhất định, cho nên người đi mua không phải lo âu về tình trạng “thách” giá.

Dạo phố đồ cổ Lê Công Kiều, du khách sẽ tự mình phát hiện nhiều điều hấp dẫn. Câu chuyện về thời gian trên các món đồ sẽ rì rầm, khơi gợi những điều lý thú.